آشنایی با نرم‌افزار System Architect – بخش اول

سازمان‌ها موجودات زنده‌ای هستند که شناخت عناصر آنها و ارتباط درونی و بیرونی آنها تنها وقتی حاصل می‌شود که دیدگاه‌های جامع و یکپارچه‌ای نسبت به عناصر و ارتباطات آنها وجود داشته باشد. یکی از روش‌های متداول و کاربردی برای درک سازمان‌ها و ارتباطات آنها مدلسازی و استفاده از عناصر تصویری و متنی است. مدل‌ها از این ایده نشات گرفته‌اند که یک تصویر بیشتر از صدها جمله کارایی دارد.آنها کمک می‌کنند تا جنبه‌های مختلف یک سازمان و همینطور ارتباط درون و برون‌سازمانی به صورتی شفاف، صریح و با سطح تجرید دلخواه به نمایش در‌آیند و این به‌معنی کاهش پیچیدگی است.

در سازمان‌ها با توجه به وجود نگرش‌ها و دیدگاه‌های متنوع، مدل‌های گوناگونی را با سطوح تجرید مختلف می‌توان ارائه نمود. بدین ترتیب انتخاب مدل‌های کارا و مفید برای سازمان و مدیریت عناصر و ارتباطات بین آنها نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. چه بسا سازمان‌های وجود دارند که بسیاری از مدل‌های روز را برای نمایش عناصر و ارتباطات خود بکار می‌گیرند، اما این مدل‌ها کارایی لازم را برای بهینه‌سازی و درک یکپارچه‌ سازمان به مدیریت و دیگر افراد سازمان نمی‌دهند. بنابراین نکته مهم در مدلسازی در سازمان‌ها، حفظ یکپارچگی عناصر و مفاهیم بکار گرفته شده در مدل‌های مختلف است.

در حال حاضر، نرم‌افزارهای بسیاری برای مدل‌سازی و رسم مدل‌های مختلف در سازمان‌ها ارائه شده‌اند. در بین انبوه نرم‌افزارهای ارائه شده می‌توان به نرم‌افزارهای همچون System Architect، Microsoft Visio، Rational Rose، ARIS، Enterprise Architect و … اشاره نمود. با توجه با قابلیت‌هایی که برای نرم‌افزارهای مدلسازی سازمانی ذکر شد و حمایت از انواع روش‌های مدلسازی می‌توان دو نرم‌افزار System Architect و ARIS را نرم‌افزارهایی دانست که قابلیت استفاده در سازمان‌ها را دارا می‌باشند. System Architect نرم‌افزاری است که چندین سال در ایران مورد استفاده قرار گرفته است و برخلاف ARIS که اخیراً مورد توجه قرار گرفته است، توانایی‌ها و قابلیت‌های شناخته شده‌ای دارد. از طرفی این نرم‌افزار توانایی بکارگیری انواع مدل‌ها از سطح حرفه تا لایه فناوری را دارا می‌باشد.

قابلیت مهمی که System Architect را از کلیه نرم‌افزارهای مدلسازی مختلف مجزا می‌سازد، حمایت از چارچوب‌های معماری سازمانی شناخته شده همانند Zachman، DoDAF، ToGAF، MODAF، NAF، و غیره و همینطور معماری سرویس‌گرا و زبان BPEL و نمادهای BPMN است که این نرم‌افزار را یکی از بروزترین نرم‌افزارهای حال حاضر مدلسازی نموده است. در ادامه به بررسی خصوصیات این نرم‌افزار در مدلسازی لایه‌های مختلف معماری خواهیم پرداخت.

نرم‌افزار System Architect یا SA به عنوان یک نرم‌افزار مدلسازی، قابلیت حمایت از انواع روش‌های مدلسازی را دارا می‌باشد و با توجه به یکپارچه بودن مخزن اطلاعاتی آن، عناصری که در هر یک از مدل‌های تعریف می‌شوند، به فرهنگ لغت آن افزوده می‌شوند و SA می‌تواند از تعاریف تکراری آن عنصر جلوگیری نماید. بانک اطلاعاتی SA می‌تواند بانک اطلاعاتی SQL Server یا Oracle باشد که سازمان می‌توانند با توجه به محیط کار خود آن را انتخاب نمایند.

قابلیت رسم مدل‌های مختلف در SA، با قابلیت گزارش‌گیری متننوعی که در آن وجود دارد، کامل می‌شوند. نرم‌افزار SA می‌تواند گزاراشات کامل و جامعی از انواع مدل‌های رسم شده و ارتباط بین عناصر مدل‌های مختلف ارائه نماید که کارایی آن را برای مدیران بیش از پیش افزایش می‌دهد. بیان نگاشت بین عناصر مختلف در مدل‌های مختلف با ماتریس‌ها این امکان را فراهم می‌آورد که ارتباطات سازمانی به‌خوبی درک شوند. برای درک بهتر این نرم‌افزار و قابلیت‌های آن در مدلسازی و مدیریت مدل‌ها مختلف در سازمان، در مطالب بعدی به بررسی هر یک از سطوح سازمان و مدل‌های آنها خواهیم پرداخت.

برای آشنایی با سایر ابزارهای مدیریت فرایند اینجا را ببینید.