دید راهبردی در سازمان را میتوان بالاترین سطح سازمانی دانست. این دیدگاه، استراتژیهای سطح بالای سازمان را مشخص مینماید و کمتر نرمافزاری وجود دارد که بتواند در این دیدگاه مدل و یا راهحلی ارائه دهد. در واقع، دید راهبردی همان سطر اول چارچوب زکمن است که گامی مفهومی در درک و شناخت حرفه است. در این سطح، نرمافزار SA چهار مدل مختلف را ارائه میدهند که میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
نمودار مفهوم حرفه (Business Concept Diagram):
هدف این نمودار، نمایش سطح بالایی برای فرآیندهای حرفه است. این نمودار، نسبت به دیگر نمودارها رسمیت کمتری دارد و اغلب مورد استفاده مدیران سطح بالا و افرادی که با حرفه سازمان سروکار دارند، قرار میگیرد. با توجه به اینکه، نرمافزار SA قابلیت افزودن تصاویر و اشیاء دلخواه در مدلها را فراهم میآورد، این نمودار میتوان به صورت دلخواه و با توجه به دید طراح آن، رسم شود. علاوه بر این با استفاده از Matrix Editor میتوان فرآیندها، کاربردها و دادهها را به این اشیاء نگاشت نمود. شکل زیر نمونهای از این نمودار را نشان میدهد.
نمودار رهبری سازمان (Enterprise Direction Diagram):
این نمودار برای مدلسازی چشمانداز، مقصود و اهداف سازمان، ماموریتهای مرتبط، استراتژی و تاکتیکهای آن بکار برده میشود. همچنین این نمودار توانایی مدلسازی قوانین حرفه و سیاستهایی که استراتژیها و تاکتیکهای حرفه را تحت تاثیر قرار میدهند را نیز دارد. بطور کلی این نمودار به ذینفعان سازمان کمک میکند تا به دو سوال ذیل جواب دهند:
- چه چیزی برای انجام کارهایی که سازمان شما میخواهد انجام دهد، مورد نیاز است؟
- چرا هر یک از عناصر حرفه وجود دارند؟
نرمافزار SA به شما اجازه میدهد تا عناصر ذیل را در این نمودار بکار گیرید:
- واحد سازمانی
- مفاهیم پایانی (Ends Concepts): چشمانداز، اهداف و مقصود سازمان
- مفاهیم ابزاری (Means Concepts): ماموریت، استراتژی و تاکتیک
- عناصر راهبری (Elements of Guidance): سیاستها و قوانین حرفه
شکل زیر نمونهای از نمودار رهبری حرفه را نشان میدهد. در واقع ایده تئوری این نمودار، از کاری که توسط Business Rules Group انجام شده و تحت مقاله « Organizing Business Plans, The Standard Model for Business Rule Motivation » ارائه شده است، اقتباس شده است.
تعریف پروفایل حرفه (Business Profile Definition):
پروفایل حرفه، شامل تعاریفی است که خلاصهای از خصوصیات حرفه را ارائه میدهد و کمک میکند تا نواحی بهبود حرفه شناسایی شوند. به عبارت بهتر، این پروفایل تعاریف صریح و روشنی از حرفه و بخشهای مختلف آن ایجاد مینماید. پروفایل شامل خصوصیاتی چون: پروفایل بخشی (Segment) از حرفه، طبقهبندیها، محصولات و خدمات پروفایل، حامیان پروفایل، رقبای پروفایل و خلاصهای از اجبارهای حرفه است.
نمودار ارتباط ذینفعان (Stakeholder Relationship Diagram):
هدف از این نمودار نمایش ارتباط واحدهای سازمانی و ذینفعان کلیدی (دستهای از ذینفعان) در سازمان است. نرمافزار SA این قابلیت را فراهم میآورد که زیر نوعی از هر نوع ذینفع ایجاد شود و ارتباط بین آنها نمایش داده شود. در هنگام ایجاد این نمودار، هر یک از انواع ذینفعان موجود در سازمان تعریف میشوند که این تعاریف در فرهنگ لغات SA ذخیره شده و میتوانند به عنوان یک سمبل در این نمودار مورد استفاده قرار گیرند. بخشی مهمی از ایده این نمودار از کتاب « Business Process Management: Profiting from Process» توسط Roger Burlton گرفته شده است. با طبقهبندی ارتباط ذینفعان، درک روشنی از ذینفعان موجود در سازمان، ارتباط ذینفعان با واحدهای سازمانی و طبقهبندی انواع مختلف ذینفعان بدست میآید.
نمودار نگاشت راهبردها (Strategy Map Diagram):
این نمودار که با استفاده از Balanced Scorecard ایجاد میشود شامل نگاشت مقاصد حرفه به چشمانداز است. Balanced Scorecard ابزاری است که به مدیر اجازه میدهد تا کارایی حرفه را برای دستیابی به اهداف برقرار شده در سطوح مختلف سازمان اندازهگیری و کنترل نماید. نرمافزار SA با فراهم آوردن قابلیت Balanced Scorecard در فرآیندهای حرفه، امکان استفاده از آن برای ایجاد نمودار نگاشت را میسر میسازد.