انواع رویداد (Event) در BPMN چیست؟
رویداد (Event) در واقع چیزی است که در طول چرخه یک فرآیند، اتفاق می افتد. رویدادهای می توانند فرآیند را شروع ، آنرا به تاخیر بیندازند، یا متوقف و یا پایان دهند.
همه رویدادها را با دایره نمایش می دهیم و نحوه ترسیم آن ها (تک خط نازک ، دو خط ، تک خط ضخیم) نوعشان را مشخص می کند. پس سه نوع رویداد کلی داریم:
رویداد شروع : تک خط نازک
رویداد میانی : دو خط
رویداد پایانی : تک خط ضخیم
شکل زیر را ببینید
رویداد شروع یا Start Event:
نقطه شروع فرآیند است
رویدادهای شروع را در دو دسته کلی تقسیم می کنیم : اصلی و پیشرفته
نکته: هرکدام از رویدادها بر حسب نوعشان، دارای راه انداز یا (trigger) می باشند که به آن تحریک کننده نیز می گوییم.
رویداد شروع بدون نوع (None):
این رویداد دستی و راه اندازی برای آن تعریف نمی شود. برای مثال، ما هر وقت که لازم باشد می توانیم درخواست مرخصی بدهیم.
نکته : از این رویداد همیشه برای شروع یک زیر فرآیند استفاده می کنیم.
رویداد شروع زمان (Timer):
از یک نماد ساعت برای این رویداد استفاده شده است. راه انداز این رویداد، تاریخ و زمان خاصی است که خودمان تعریف می کنیم. مثلا فرآیند پرداخت حقوق و دستمزد باید ۲۸ هر ماه در ساعت ۸ صبح شروع شود.
رویداد شروع پیام (Message) :
نماد آن، یک پاکت نامه است و trigger آن، دریافت پیغام از فرآیندهای دیگر می باشد.
مثلا در فرآیند فروش، در صورتی که مشتری اعتبارسنجی نشده باشد، یک پیغام از فرآیند فروش به فرآیند اعتبار سنجی می رود و فرآیند اعتبار سنجی شروع می شود.
رویداد شروع علامت (Signal):
نماد آن، مثلث است و زمانی راه اندازی می شود که علامتی را تشخیص دهد. مانند امواج رادیویی که هر گیرنده امواج ، می تواند آن را دریافت کند . به عنوان مثال ، یک شرکت نرم افزاری در واحد پشتیبانی ، تعداد زیادی کارشناس دارد و در صورت تماس مشتری ، کارشناسی که خط آن مشغول نیست ، سیگنال را دریافت می کند.
رویدادهای میانی:
یک رویداد میانی در واقع محلی (از فرآیند)را نشان می دهد که چیزی بعد از شروع و قبل از پایان فرآیند در آن محل رخ می دهد.
یادآوری: رویدادهای میانی را با دایره دو خط نشان می دهیم.
همانند رویدادهای شروع، رویدادهای میانی رو هم به دو دسته اصلی و پیشرفته تقسیم می کنیم.
انواع رویدادهای میانی اصلی رو می توانید در شکل زیر ببینید.
به دو تعریف زیر دقت کنید
Catching: رویدادهای دریافت کننده که منتظر راه انداز یا اتفاقی هستند. نماد داخلی این رویدادها، به صورت خطوط نازک و سفیدرنگ می باشد.
Throwing: رویدادهای پرتاب کننده (تحریک کننده) که راه انداز رویدادهای Catching می باشند. نماد داخلی این رویدادها،به صورت خطوط ضخیم و سیاه رنگ می باشد.
نکته: برخی از رویدادهای میانی هم در جریان یک فرآیند (مابین فعالیت ها) قرار میگیرند و هم می توانند به فعالیت ها Attach شوند. هر کدام را در ادامه توضیح خواهیم داد. به شکل زیر توجه کنید.
رویداد میانی اصلی بدون نوع یا None
نماد آن ، دایره ای تو خالی با دوخط نازک است .این رویداد میانی، ماندد رویداد شروع (None) ، شرط و راه اندازی ندارد . از این نوع رویدادها بیشتر برای مستندسازی فعالیت های معینی که تکمیل شده اند، استفاده می شود. این رویداد کاربرد خاصی ندارد.
رویداد میانی اصلی زمان سنج یا Timer
از نماد ساعت در شکل رویداد استفاده شده است. این رویداد فقط قابلیت دریافت دارد و توقف های زمانی را به فرآیند اضافه می کند . به دو صورت مورد استفاده قرار می گیرد . یکی برای ایجاد تاخیر و دیگری برای ایجاد ضرب الاجل برای انجام یک فعالیت. مثلا برای نوع اول : فرآیندی به اسم مسافرت داریم و باید دوماه قبل از سفر ، مقصد سفر رو تعیین کنیم و دو روز قبل از سفر چمدان را آماده کرده باشیم.
برای نوع دوم: شاید برای بیشتر ماها پیش اومده باشه که مثلا بعد از نصب تلگرام ، یک کد برای ما ارسال میشه و ما مدت زمان محدودی (اکثرا دو دقیقه) وقت داریم که ازش استفاده کنیم و در غیر اینصورت این کد غیرفعال و باطل میشود.
رویداد میانی اصلی پیام یا Message
به دو نوع ارسالی و دریافتی تقسیم می شود.
پیام ارسالی : نماد داخلی آن یک پاکت نامه سیاه رنگ است و نشان می دهد که فرآیند در آن نقطه، یک پیام را ارسال می کند. وقتی که جریان فرآیند به این رویداد می رسد، رویداد فعال و پیام را ارسال می کند و بقیه فرآیند، ادامه می یابد.
پیام دریافتی: نماد داخلی آن یک پاکت نامه سفید رنگ است و برای دریافت یک پیام، منتظر می ماند و جریان فرآیند تا نرسیدن پیام ، ادامه نمی یابد. فرآیند زیر را ببیینید
رویداد میانی علامت یا Signal
همانند رویداد پیام دو نوع ارسالی و دریافتی دارد.
علامت ارسالی: نماد داخلی آن یک مثلث پر رنگ است. یک علامت ارسالی، برای تمام رویدادهای (علامت دریافتی) که ممکن است منتظر آن باشند، منتشر می شود. بر خلاف رویداد پیام، این رویداد خبر ندارد که چه رویدادهایی منتظر دریافتش هستند.
علامت دریافتی : نماد داخلی آن یک مثلث سفید رنگ است. برای رسیدن علامت منتظر می ماند.
همانطور که گفتیم، یک رویداد پیام همیشه برای یک گیرنده خاص ارسال می شود. برای مثال: در هنگام فرستادن ایمیل ، آدرس ایمیل گیرنده وجود دارد در حالی که رویداد علامت مانند یک آگهی روزنامه یا پیام تلویزیونی می باشد که هرکسی می تواند آنها را دریافت کند.
برای مطالعه منسجم و سازمان یافته در حوزه استاندارد BPMN سیر مطالعاتی این استاندارد را از این صفحه دنبال کنید.
شرکت در دوره آموزشی زیر میتواند شما را به یک متخصص مدیریت فرایند تبدیل نماید:
