طی مطلب قبل، ترجمه چند صفحه اول فصل پنجم کتاب اصول و مبانی مدیریت فرایند (Fundamentals of Business Process Management) در وب سایت قرار خواهد گرفت. موضوع این فصل کشف فرایندها است. مطالعه این مطالب خصوصاً برای عزیزانی که جلد اول کتاب را خریداری کرده اند، اکیداً توصیه میشود.

البته با توجه به مستقل بودن موضوع آن، مطالعه این مطالب برای کلیه علاقه مندان بسیار مفید خواهد بود.

البته شدیداً توصیه میکنیم اگر ۴ فصل اول کتاب را نخوانده اید، آنرا از این صفحه تهیه کنید.

تضمین کیفیت مدل فرآیند

کشف فرایند حداقل شامل تحلیل­گر فرایند و کارشناسان مختلف حوزه است. از آنجا که جمع­ آوری اطلاعات و سازمان­دهی آن در یک مدل فرآیند اغلب به صورت ترتیبی نه همزمان انجام می­شود، نیازمند مراحل مختلف تضمین کیفیت است.

در اینجا بر کیفیت عملی، معنایی و ترکیبی تمرکز می­کنیم. شکل بعد نشان می­دهد که تأیید برای دستیابی به کیفیت ترکیبی استفاده می­شود، صحه­ گذاری کیفیت معنایی را فراهم می­کند و گواهی­نامه کیفیت عمل را اطمینان می­بخشد. دستورالعمل­ها و توافق­نامه­ های­ مدل­سازی به منظور اطمینان از کیفیت مطلوب از ابتدا کمک می­کنند.

کیفیت و تایید ترکیبی

مدل­های فرآیند در پروژه­ های کشف فرایند نوعاً باید به قوانین و دستورالعمل­ های نحوی تکیه کنند. کیفیت معنایی با هدف ایجاد یک مدل فرآیندی که با این قوانین مطابقت دارد، ارتباط دارد.  اول از همه، به این معنی است که محتوای مدل باید با روشی مطابقت داشته باشد که توسط زبان مدل­سازی فرآیند استفاده می­شود. به طور نمونه در BPMN مجاز نیستید که جریان متوالی در طول مرزهای Pool را رسم کنید.

BPMN یک مجموعه گسترده از قوانین ترکیبی را تعریف می­کند. پیروی از این قوانین این اطمینان را ایجاد می­کند که یک مدل فرایند همیشه می­تواند تفسیر شود. فراتر از آن، بسیاری از شرکت­ها دستورالعمل­ها و راهنماهایی را برای تضمین سازگاری و مقایسه مدل­های فرآیند، که در زیر آن را مورد بحث قرار می­دهیم، تعریف می­کنند.

تصدیق اساساً به ویژگی­ های رسمی یک مدل می­پردازد که می­تواند بدون دانستن واقعیت فرآیند مورد بررسی قرار گیرد. در چارچوب مدل تصدیق فرایند، صحت ساختاری و رفتاری قابل تشخیص است. صحت ساختاری یک نوع المانی است که در مدل استفاده می­شود و به نحوه ارتباط آنها مربوط می­شود.

برای مثال یک فعالیت همیشه باید یک کمان ورودی و خروجی داشته باشد و هر عنصر باید در یک مسیر از شروع یک رویداد به انتهای یک رویداد در مدل فرایند ختم شود. این ویژگی را به راحتی می­توان با بررسی ساختار مبتنی بر گراف مدل فرایند بررسی کرد. صحت رفتاری مربوط به توالی­ های بالقوه اجرا هست که توسط مدل فرایند تعریف شده است. این فرض کلی است که یک حالت هرگز نباید به بن بست برسد و این مورد زمانی است که نگاه خردمندانه در کار حفظ شود (رجوع کنید به فصل ۳).

ویژگی­ های تصدیق را می­توان پس از ایجاد یک مدل فرایند بررسی کرد. به همین ترتیب، یک ابزار مدل­سازی فرآیند قادر است نشان دهد که آیا یک مدل به درستی طراحی شده است یا نه. این مورد تنها با اجازه­ دادن ویرایش عملیات روی مدل فرایند که ساختار و صحت عملکرد را حفظ می­کند، انجام می­گیرد.

کیفیت معنایی و تصدیق فرایند

کیفیت معنایی به هدف مدل­هایی که اظهار نظردرستی را در حوزه مورد نظر ایجاد میکنند، مربوط می شود. چالش خاص ارزیابی کیفی معنایی این است که مدل فرآیند باید با حوزه دنیای واقعی یک فرآیند کسب­ وکار خاص مقایسه شود. این بدان معنی است که هیچ مجموعه­ ای از قوانین رسمی وجود ندارد که بتواند به راحتی کیفیت معنایی را بررسی کند. این که آیا مدل فرآیند از کیفیت معنایی خوبی برخوردار است یا نه، با صحبت کردن با افراد درگیر در فرایند و اسناد مشاوره ای، ارزیابی می گردد.

تصدیق با مقایسه بررسی کیفیت معنایی یک مدل با فرآیند کسب­ وکار در دنیای واقعی سر­ وکار دارد. دو جنبه اساسی کیفیت معنایی وجود دارد: تصدیق و کامل بودن. تصدیق به این معنی است که تمام اظهارات بیان شده در مدل درست و مرتبط با مسئله است. صحه گذاری را می­توان با توضیح کارشناسان حوزه در مورد نحوه پردازش در مدل ارزیابی کرد.  انتظار می­رود کارشناس حوزه هر گونه تفاوت بین آنچه که در مدل ارائه می­شود و آنچه در واقعیت وجود دارد را نشان دهد.

کامل بودن به این معنی است که مدل شامل تمام حالات مرتبط در یک فرآیند است که درست می­باشد. ارزیابی کامل بودن سخت­ تر است. در اینجا، تحلیل­گر فرایند باید در مورد گزینه های مختلف پردازش جایگزین در مراحل مختلف فرآیند پرس­ و­جو کند.

بگذارید نمونه ای برای فهمیدن اختلاف بین تکامل و تصدیق در نظر بگیریم. اگر مدل فرآیند ارزیابی وام بیانگر آن باشد که هر کارمند مالی می تواند وظیفه بررسی سابقه اعتباری یک کاربر خاص را انجام دهد در حالی که در عمل نیاز به یک مجوز خاص هست، مدل دارای مشکل کیفیت معنایی (شرح نامعتبر) است. اگر وظیفه چک کردن تاریخ اعتبار نادیده گرفته شود، یک مشکل معنایی به دلیل کامل نبودن، وجود دارد. تصدیق می تواند با تکنیک ­هایی مانند شبیه­سازی یا مصاحبه­ ها پشتیبانی گردد.

مدل­های فرآیند اغلب نیاز به تایید مالک فرایند دارند. این تأیید یک مرحله خاص تصدیق می باشد. چون به صحیح و کامل بودن مدل فرایند مربوط می­شود. فراتر از آن تأیید مالک فرایند هنجاربودن مدل فرایند را نشان می­دهد. در نتیجه حالا مدل فرایند می­تواند آرشیو، توزیع یا به عنوان یک ورودی طراحی مجدد فرایند، مورد استفاده قرار گیرد.

ادامه دارد…