ورژن‌گذاری (Versioning) و انتقال (migration) در نرم افزار BPMS کاموندا

در این مطلب می خواهیم در مورد دو نمونه از قابلیت­های فوق العاده نرم افزار BPMS کاموندا توضیحاتی ارائه کنیم. این دو قابلیت عبارتند از:

• ورژن‌گذاری (Versioning)
• انتقال (migration)

بر اساس مطالب قبلی که احتمالاً مطالعه کرده­ اید با قابلیت ورژن‌گذاری (Versioning) آشنا هستید اما قابلیت انتقال (Migration)  یک قابلیت فوق العاده است که در تعداد محدودی از نرم افزارهای BPMS دنیا می توانید آنرا مشاهده کنید. البته درک این قابلیت برای افرادی که با نرم افزارهای BPMS دیگر کار کرده اند بسیار شگفت انگیز است.

مطلب را با این مقدمه آغاز می کنیم که عموماً فرآیندهای کسب و کار برای مدتی طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرند اما کاملاً طبیعی خواهد بود که تغییراتی در طی زمان در تعریف فرآیندها ایجاد شود. افزودن یک متغیر جدید به فرآیند، تغییر فرم­ها، تغییر قواعد و قوانین مثالهایی از این تغییرات هستند. همچنین ممکن است یک نمونه از یک فرآیند، چندین هفته یا حتی چندین ماه در سیستم باز بماند (برای مثال در فرآیند تایید و پرداخت فاکتور)

در نرم افزار BPMS کموندا، این قابلیت پیش‌بینی شده است که پس از ایجاد تغییرات در تعریف یک فرآیند (ایجاد ورژن جدید)، بتوان تغییرات را بر روی نمونه های قبلی موجود در سیستم نیز اعمال کرد. به این مفهوم در نرم افزار BPMS کموندا، انتقال (migration) گفته می‌شود.

ورژن گذاری فرآیندها در نرم افزار BPMS کموندا

با هربار پیاده سازی (deploy) مجدد فرآیند در سیستم camunda، یک ورژن جدید در دیتابیس ذخیره می‌شود.

لازم به ذکر است که پس پیاده سازی مجدد موفق، تمام نمونه های بعدی بر اساس ورژن جدید انجام خواهند شد اما نمونه های باز قبلی، همچنان بر اساس ورژن پیشین خود کار خواهند کرد (مگر در صورت انتقال)

در ابزار کنترل فرآیندها (cockpit) کموندا، می‌توان ورژن های تمام فرآیندهای یک پیاده سازی مشخص را مشاهده کرد.

برای مثال در تصویر فوق که از ماژول cockpit کموندا استخراج شده، نشان داده شده است که یک پیاده‌سازی مشخص (با نام recruitment در تاریخ ۰۶/۰۹/۱۳۹۸) شامل پنج مدل (دیاگرام) بوده و دیاگرام recruitment.bpmn به ورژن شماره ۷ رسیده است.

همچنین برای دسته بندی مجموعه‌ای از ورژن‌ها می‌توان از قابلیت برچسب ورژن (version tag) استفاده کرد. در سیستم مدلسازی و طراحی فرآیند کموندا (camunda modeler)، می توان به هر فرآیند یک برچسب ورژن نیز تخصیص داد (مانند شکل زیر). این برچسب کمک می‌کند بتوان ورژن‌های مختلف را گروه‌بندی کرد و در صورت نیاز به گزارشگیری، از آن استفاده نمود.

انتقال نمونه فرآیندهای قدیمی به ورژن جدید (migration)

همانطور که اشاره شد، با هربار پیاده‌سازی مجدد یک فرآیند در سیستم کموندا و نرم افزارهای BPMS با کیفیت دیگر، نمونه های (instances) قبلی آن فرآیند تحت تاثیر قرار نمی گیرند. یعنی به طور خودکار، تغییرات ورژن جدید بر نمونه‌های بازِ سیستم اعمال نخواهد شد. در نرم افزار BPMS کاموندا یک قابلیت فوق العاده دیگر وجود دارد.

در صورتی که بخواهیم نمونه های قبلی نیز تحت تاثیر تغییرات ورژن جدید قرار گیرند، باید از مفهوم “انتقال نمونه فرآیند” (process instances migration) استفاده کنیم.

انتقال (migration) شامل دو بخش است:

۱- ساخت برنامه انتقال (migration plan)

۲- اعمال برنامه انتقال بر روی نمونه های مورد نظر

برنامه انتقال (migration plan)

برنامه انتقال به معنی تعریف نگاشت بین فعالیت‌های ورژن مبدا (ورژنی که می‌خواهیم نمونه‌ها را از آن منتقل کنیم) به ورژن مقصد (ورژنی که می‌خواهیم نمونه‌ها بر اساس آن ادامه پیدا کنند) است. در واقع برنامه انتقال باعث می شود اطمینان پیدا کنیم که تمامی فعالیت های نمونه موجود به یک فعالیت معادل در ورژن جدید ارتباط پیدا می کند.

به کمک ابزار cockpit کموندا می‌توان برنامه انتقال را مشخص کرد. برای مثال در شکل زیر اطلاعات مربوط به ورژن ۶  فرآیند استخدام نیروی انسانی را مشاهده می‌کنید. دکمه انتقال (migration) نیز قابل رویت است.

پس از زدن دکمه migration، می توانید ورژن مقصد را تعیین کرده و به صورت گرافیکی ارتباط بین فعالیت های معادل دو ورژن را تعیین کنید.

اعمال برنامه انتقال در نرم افزار Camunda

پس از تکمیل نگاشت، باید تعیین کنید که می‌خواهید این انتقال برای کدام نمونه فرآیندهای ورژن مبدا اتفاق بیافتد. مثلاً در مورد ورژن ۶ فرآیند استخدام، تنها دو نمونه از سه نمونه باز موجود برای اعمال تغییرات انتخاب شدند.

پس از انتخاب نمونه ها و تایید (confirmation) ، انتقال با موفقیت انجام خواهد شد. برای اطمینان از موفقیت آمیز بودن انتقال می توانید به کمک ابزار cockpit ، نمونه های فعال ورژن مبدا را مشاهده کنید که کاهش یافته است و نمونه های فعال ورژن جدید افزایش یافته است.

گفتنی است نرم افزار BPMS کاموندا یکی از نرم افزارهای BPMS متن باز بسیار با کیفیت است که در کشور ما نیز سازمان های زیادی اقدام به استقرار آن نموده اند.

مطالعه بیشتر: معرفی ماژول Optimize نرم افزار Camunda BPMS