وضعیت های مختلف مدلسازی فرایندها

 

یکی از مهم ترین مطالبی که تاکنون در مورد مدلسازی فرایندها خواهید خواند، شاید این مطلب باشد. در این مطلب در مورد وضعیت های مختلف مدلسازی فرایندها بر اساس چرخه مدیریت فرایند صحبت خواهیم کرد.

برای درک بهتر این مطلب ضروری است ابتدا چرخه مدیریت فرایند را یکبار دیگر مرور کنید و سپس خواندن این مطلب را ادامه دهید.

 

چرخه عمر مدیریت فرایند برگرفته از کتاب اصول و مبانی مدیریت فرایند  (Fundamentals of BPM)

 

 

همانطور که تصویر فوق مشخص است مدیریت فرایند شامل مراحل مختلفی است که در هر مرحله نوع خاصی از مدلسازی را طلب میکند. به عبارت دیگر با توجه به اینکه در کدام مرحله از مدیریت فرایند قرار داریم، نحوه و کیفیت مدل های فرایندی متفاوت خواهند بود.

 

برای درک بهتر این مطلب همزمان با ارائه توضیحات، بخش هایی از نرم افزار ویژوال پارادایم را همراه با تصویر توضیح خواهیم داد.

لطفاً نرم افزار ویژوال پارادایم خود را باز کنید. همانطور که در تصویر پایین مشخص است، در سمت راست صفحه بر روی تب دوم یعنی گزینه Model Explorer کلیک کنید. در شکل پایین دور آن یک دایره سبز رنگ کشیده شده است.

 

 

سپس بر روی عنوان پروژه که با یک مستطیل قرمز رنگ در شکل بالا مشخص شده است کلیک راست کنید. پنجره ای مشابه شکل پایین نمایش داده میشود.

بر روی Model کلیک کنید تا گزینه های مختلف آن نمایش داده شود.

 

 

در قسمتی که به دور آن دایره کشیده شده است چند گزینه را میتوانید مشاهده کنید. این گزینه دسته بندی هایی هستند که وقتی یک فرایند را مدل کردید و به مرور زمان و طی فازهای مختلف آنرا تغییر دادید، میتوانید مدل فرایندی تغییر داده شده را به یکی  از این دسته ها یا گزینه ها اختصاص دهید. در ادامه در مورد برخی از آنها توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد منتها پیش از پرداختن به این گزینه ها لازم است بدانید چطور میتوان یک نمودار جدید در نرم افزار ویژوال پارادایم ایجاد کرد.

 

 ایجاد نمودار فرایند کسب‌وکار در نرم افزار ویژوال پارادایم

 

در ابتدا وقتی یک نمودار BPMN جدید در نرم افزار ویژوال پارادایم ترسیم میکنیم، در تب Diagram Navigator قرار خواهد گرفت و حتی وقتی فرایند را ورژن میزنیم و اصلاح می کنیم نیز در همان قسمت Diagram Navigator خواهد بود منتها حسب وضعیت فرایند (وضعیت موجود، وضعیت تحلیل، وضعیت مطلوب، وضعیت پیاده سازی) باید آن نسخه را در دسته مربوطه قرار داد.

 

یکی از گزینه هایی که در شکل بالا مشخص است، As-Is Process است. یعنی وقتی مدلسازی فرایندها را در وضعیت موجود (As IS) انجام میدهیم، باید یک نسخه از مدل فرایندی وضع موجود را به این مدل (As-Is Process) منتقل کنیم.

 

وقتی فرایند در فاز تحلیل قرار گرفته است، یعنی فاز سوم در چرخه مدیریت فرایند، قطعاً تغییراتی بر روی آن اعمال خواهد شد. در نتیجه یک نسخه از همان فرایند با یک ورژن جدیدتر در Diagram Navigator وجود دارد که این نسخه را باید به دسته Analysis Model اضافه کرد. به همین ترتیب وقتی فرایند را بهبود دادیم، نسخه بهبود یافته علاوه بر اینکه در Diagram Navigator با یک ورژن جدیدتر وجود دارد، باید نسخه مربوطه را در دسته TO- Be Process قرار دهیم.

برای اینکه فرایند را در دسته مربوط به خود قرار دهیم، باید بر روی دسته مورد نظر کلیک کنیم تا به ذیل عنوان پروژه اضافه شود.

 

 

 

حال باید نمودار فرایندی وضع موجود مورد نظر را به دسته As-is Process اضافه کنیم.

برای اینکار بر روی عبارت As-is Process کلیک راست و گزینه Diagram را انتخاب میکنیم تا همانطور که در تصویر پایین می بینید یک پنجره دیگر در سمت راست باز شود.

 

 

بر روی گزینه آخر یعنی Add Existing Diagram کلیک کنید. یک پنجره شبیه شکل زیر نمایش داده میشود که لیست همه نمودارهای فرایندی که قبلاً ترسیم شده است را نمایش میدهد.

 

 

اگر دقت نمایید از نمودار برگزاری دوره آموزشی دو نسخه در لیست وجود دارد. نسخه اول که بدون شماره است، مربوط به وضعیت موجود است و نسخه دوم که یک عدد ۲ در انتهای آن دارد و به این معنی است که این نسخه، ورژن دوم از نمودار فرایندی برگزاری دوره آموزشی است.

حال نسخه اول نمودار برگزاری دوره آموزشی را انتخاب میکنیم و گزینه OK را کلیک میکنیم.

 

همانطور که در شکل پایین مشاهده میکنید نسخه اول نمودار فرایندی به دسته As-is Process منتقل شد.

 

 

به همین تریتیب میتوان دسته های دیگری را به پروژه اضافه کرد.

 

وقتی فرایندها از مرحله وضعیت موجود به مرحله تحلیل و فاز تحلیل منتقل میشوند باید یک نسخه از آنها را کپی کرد و به دسته Analysis Model انتقال داد.

 

برای گرفتن کپی از یک فرایند کافی است مدل فرایندی مورد نظر را باز کنید. بر روی صفحه سفید کلیک راست نمایید. بر بروی گزینه Utilities و سپس Transit to New Diagram کلیک کنید. یک کپی از همین فرایند ایجاد میشود.

 

به همین تریب فرایند میتواند وضعیت های مختلفی داشته باشد که بر اساس چرخه مدیریت فرایند هر گام که به جلوتر میرویم باید فرایند مورد نظر را در وضعیت مربوطه قرار دهیم. بار دیگر وضعیت های متلفی که یک مدل فرایندی میتواند داشته باشد را مرور میکنیم:

-وضعیت موجود

-وضعیت تحلیل

-وضعیت بازطراحی

-وضعیت پیاده سازی

 

بدیهی است هر گام که به جلو میرویم، فرایند تغییراتی خواهد کرد و در وضعیت متفاوتی قرار خواهد گرفت.

 

نکته: آخرین وضعیت وضعیت پیاده سازی است. یعنی مرحله ای که فرایندها را باید آماده مکانیزاسیون کرد. یعنی فرایندی که وضعیت موجود آنرا مدل کرده و تحلیل و بهبود داده ایم حال باید دچار تغییراتی شود که در وضعیت و مود پیاده سازی قرار گیرد. در مورد مود پیاده سازی فرایندها در یک مطلب دیگر توضیحات کاملی ارائه خواهیم کرد.