همانطوری که در مقالات قبلی اشاره شد، استاندارد یا رفرنس مدل APQC از ۵ سطح تشکیل شده است که عبارتند از:
- سطح طبقه: نشان‌دهنده بالاترین سطح از سطح فرآیندها از قبیل زنجیره تامین، مدیریت مشتری، منابع انسانی، فناوری اطلاعات و … است.
- سطح گروه فرآیند: سطح بعدی در دسته‌بندی گروهی از زیرفرآیندهاست که سنخیت، تناسب و ارتباطات بیشتری با یکدیگر دارند و به عنوان یک گروه فرآیند شناسایی می‌شوند.
- سطح فرآیند: شامل یکسری از فعالیت‌های بهم وابسته که ورودی را به خروجی تبدیل می‌کند. فرآیندها نیاز به منابع و استانداردهایی برای تکرار عملکرد دارند و به سیستم‌های کنترلی که کیفیت سرعت و هزینه عملکرد را ارزیابی می‌کنند، پاسخ می‌دهد.
- سطح فعالیت: رخدادهای کلیدی که هنگام اجرای فرآیند روی می‌دهند را نشان می‌دهند.
- سطح وظیفه: وظیفه نشان‌دهنده سطح بعدی از تجزیه سلسله مراتبی پس از فعالیت‌هاست که به جزییات بیشتری می‌پردازد.
شکل زیر ساختار سلسله مراتبی 5 سطحی بر مبنای مدل مرجع APQC را نشان می دهد.
انواع فرایندها در معماری فرایند
بعد از اینکه انواع سطوح و سلسله مراتب شکست فرایندی را یاد گرفتیم، نوبت به آن است که با انواع فرایندها در نقشه معماری فرایندی آشنا شویم. معماری فرایند معمولاً شامل دسته بندی فرایندها به سه بخش اصلی زیر است:
- فرایندهای اصلی (Core Processes): فرایندهایی که مستقیماً در ایجاد ارزش برای مشتری نقش دارند.
- فرایندهای پشتیبان (Support Processes): فرایندهایی که مستقیماً تولید ارزش نمی کنند ولی از فرایندهای اصلی حمایت می‌کنند، مانند منابع انسانی و فناوری اطلاعات.
- فرایندهای مدیریتی (Management Processes): فرایندهایی که نظارت، کنترل و بهبود عملکرد را بر عهده دارند.
شکل زیر انواع دسته بندی فرایندهای یک سازمان را براساس مدل مرجع APQC نمایش می دهد. همانطور که مشاهده می کنیم فرایندهای اصلی در قسمت بالای تصویر و شامل 6 کلان فرایند بوده و فرایندهای پشتیبانی در قسمت پایین و شامل 7 کلان فرایند می باشد و مجموعه این کلان فرایندها کلیه فرایندهای سازمان را تشکیل می دهد.
حال به منظور دسترسی بهتر به این استاندارد، ترجمه آن را به مرور در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد. ترجمه ای که برای شما عزیزان ارائه میشود آخرین نسخه منتشر شده توسط APQC و مربوط به حوزه Cross Industry است که برای اکثر شرکت ها و سازمان ها قابل استفاده است.
طبقه ۱: تدوین چشم انداز و استراتژی
گروه فرایند: تعریف کسب و کار و چشم‌انداز بلند مدت
فرایندها:
- ارزیابی عوامل محیطی خارجی (فعالیت های اصلی این فرایند عبارتند از: شناسایی رقبا، شناسایی روندهای اقتصادی، شناسایی پیامد های سیاسی و قانونی، ارزیابی ابتکارات تکنولوژی نوین، تجزیه و تحلیل جمعیت، شناسایی تغییرات اجتماعی و فرهنگی، شناسایی مسائل زیست محیطی، شناسایی روابط مالکیت فکری، شناسایی گزینه های حصول مالکیت فکری)
- برآورد بازار و تعیین نیازهای مشتری (فعالیت های اصلی این فرایند عبارتند از: ارزیابی کمی و کیفی، شناسایی نیازها و خواسته های مشتری، ارزیابی نیازها و خواسته های مشتری)
- تجزیه و تحلیل های داخلی (فعالیت های اصلی این فرایند عبارتند از: تجزیه و تحلیل ویژگی های سازمانی، تجزیه و تحلیل عملیات داخلی، ایجاد پایه های اولیه فرآیندهای جاری، تجزیه و تحلیل تکنولوژی و سیستم ها، تجزیه و تحلیل سلامت مالی، شناسایی شایستگی های محوری سازمان)
- تدوین چشم انداز استراتژیک (فعالیت های اصلی این فرایند عبارتند از: تعریف چشم انداز استراتژیک، همسو کردن ذینفعان با چشم انداز استراتژیک، اعلان چشم انداز استراتژیک به ذینفعان)
- مدیریت فرصت های بازسازی سازمان (فعالیت های اصلی این فرایند عبارتند از: شناسایی فرصت های بازسازی سازمان، ارزیابی بایسته، تجزیه و تحلیل محدوده، ارزیابی مالکیت، ارزیابی ادغامات، ارزیابی جداسازی، ارزیابی انحلال)
گروه فرایند: توسعه استراتژی کسب و کار
فرایندها:
- تدوین بیانیه فراگیر ماموریت سازمان
- ارزیابی شرایط استراتژیک برای دستیابی به اهداف
- انتخاب استراتژی بلند مدت سازمان
- هماهنگی و مطابقت دادن استراتژی‌های کارکردی و فرایندی
- ایجاد ساختار سازمانی (ساختار، نظارت، گزارش گیری و غیره)
- توسعه و استقرار اهداف سازمانی
- تدوین استراتژی های واحدهای سازمان
- توسعه استراتژی تجارب مشتری
- ایجاد ارتباط استراتژی های داخلی و خارجی
گروه فرایند: اجرا و سنجش ابتکارات استراتژیک
فرایندها:
- توسعه ابتکارات استراتژیک
- ارزیابی ابتکارات استراتژیک
- انتخاب ابتکارات استراتژیک
- تعیین معیارهای در سطح بالا
- اجرای ابتکارات استراتژیک
طبقه ۲: طراحی و مدیریت محصولات و خدمات
گروه فرایند: مدیریت برنامه توسعه محصول و خدمات
فرایندها:
- مدیریت پرتفولیوی محصولات و خدمات
- تعیین نیازهای پیشرفت خدمت یا محصول
- انجام تحقیقات اکتشاف
- تایید هم‌راستایی مفاهیم خدمت یا محصول با استراتژی کسب و کار
- مدیریت چرخه عمر خدمت یا محصول
گروه فرایند: توسعه محصولات و خدمات
فرایندها:
- طراحی، ساخت و سنجش محصولات و خدمات
- تست بازار برای محصولات و خدمات جدید یا اصلاح شده
- آمادگی برای ساخت
ادامه ترجمه چارچوب APQC را میتوانید از لینک زیر دنبال کنید:
ترجمه فارسی مدل مرجع APQC- بخش دوم