مدل‌سازي فرایند با استاندارد IDEF
در مطلب قبل در مورد استاندار IDEF توضیحاتی ارائه کردیم و IDEF0 را نیز توضیح دادیم. در این مطلب به بیان برخی دیگر از نمودارهای کاربردی در استاندارد IDEF خواهیم پرداخت.
IDEF1
IDEF1 برای مدلسازی اطلاعات بکار میرود و از نظر مفهومی به ساختار اطلاعات در سازمان مینگرد.
IDEF1 كه يك روش مدل‌سازي اطلاعاتي است، بر پايه سه روش 1- موجوديت- اتصال- كليد- مشخصه، 2- موجوديت- ارتباط و3 – ارتباطي Code شكل گرفته است.
هدف اصلي در روش IDEF1 جمع‌آوري اطلاعات موجود در مورد كليه اشياي درون سازمان و مديريت آنهاست. بنابراين ديدگاه IDEF1 از يك سيستم اطلاعاتي نه تنها اجزاي خودكار برنامه‌هاي كامپيوتري، بلكه انسانها، قفسه‌ها، تلفن‌ها و .. نيز هست.
IDEF1 روشي براي ايجاد يك مدل اطلاعاتي است كه ساختار اطلاعاتي مورد نياز براي پشتيباني از كاركردهاي يك سيستم يا يك سازمان را ايجاد مي‌كند. اين روش براي تعیین موارد زير به كار مي‌رود:
- جمع‌آوري، ذخيره و مديريت اطلاعات توسط سازمان
- وجود قوانيني براي نظارت بر مديريت اطلاعات
- وجود ارتباطات منطقي در اطلاعات
- مشكلاتي كه بر اثر نبود صحيح اطلاعات ايجاد مي‌شوند.
IDEF1X
IDEF1x برای ترسیم مدل داده سازمان از دیدگاه منطقی است و نمودار موجودیت/رابطه را تهیه میکند.
IDF1X يك استاندارد معنايي مدل‌سازي است كه چهار عنصر در مدل‌سازي قوانين آن درگير هستند: موجوديت، پيغام، مشخصه و رابطه.
نمودار IDEF1X سه سطح متفاوت از جزئيات را تشريح مي‌كند:
- سطح موجوديت-رابطه كه موجوديتها و رابطه بين آنها را تعريف مي‌كند.
- سطح مبتني بر كليد كه با استفاده از كليد موجوديتها در خصوص قوانين كسب و كار تصميم‌گيري مي‌كند.
- سطح توصيف كامل جزئيات و مشخصه‌ها كه در اين سطح، هم ويژگيهاي اصلي و هم ويژگيهاي غيركليدي براي تصميم‌گيري كسب و كار استفاده مي‌شوند.
IDEF3
روشی برای مدل کردن جنبه رفتاری فرایندهاست و نشان میدهد اتفاقات در سازمان چگونه رخ میدهد. بر خلاف IDEF0، IDEF3 برای این منظور ایجاد شده است که چگونگی انجام فرایندها را به وضوح تشریح کند. در واقع IDEF0 نشان میدهد که چه کارهایی در سازمان انجام میشود و IDEF3 نشان میدهد که این کارها چگونه انجام میشود. IDEF3 از دو نمودار تشکیل شده است: PFD و OSTD. به دلیل وجود امکان شکست در این دو نمودار میتوان از آنها هم برای مدل کردن فرایندهای ساده و هم فرایندهای پیچیده استفاده کرد.
جزء اصلي IDEF3 واحدهاي رفتاري هستند كه با يك مستطيل نشان داده مي‌شوند. خصوصيات و جزئيات واحدهاي رفتاري در قالب نام، شماره مرجع، اشيا، واقعيتها، محدوديتها و شرح آنها نشان داده مي‌شود. واحدهاي رفتاري را مي‌توان به واحدهاي كوچكتر تجزيه كرد تا بتوان سطوح جزئي‌تر آنها را نمايش داد. واحدهاي رفتاري توسط نقاط اتصال مثل انشعاب، اتصال، AND، OR، XOR و رابط‌ها مرتبط هستند. نقش IDEF3 به‌عنوان يك روش مدل‌سازي فرايندهاي كسب وكار به‌طور خلاصه عبارت است از:
- تمركز بر چگونگي كاركرد اشياء در سازمان
- تسهيل مدل‌سازي هم از نظر ديدگاههاي چندگانه و هم از نظر سطوح تجرد چندگانه
- امكان مدل‌سازي بالا به پايين و پايين به بالا
- پشتيباني از تحليل‌هاي فرايند-محور و شيء-محور
- امكان نمايش روابط هم از نظر زماني و هم از نظر منطقي