مقدمه:
مدیریت فرآیندهای کسب و کار (BPM) امروزه در سازمان های مختلف، به عنوان یک چشم انداز مهم توسعۀ کسب و کار و رسیدن به استراتژی های سازمانی، قلمداد می شود. در دنیا، سازمان هایی هستند که با برگزاری آزمون های بین المللی و صدور گواهینامۀ معتبر به افراد این اطمینان را می دهند که می توانند در حوزۀ مدیریت فرآیند، متخصص و صاحب نظر شوند. داشتن گواهینامۀ مدیریت فرآیند، علاوه بر ایجاد تخصص، زمینۀ تصاحب شغل مطلوب را در سطح بین المللی برای شما فراهم می دارد.
در این نوشتار، سعی می کنیم سازمان ها و موسسات مهمی که برگزار کنندۀ این آزمون ها و بالتبع آن صادر کنندۀ گواهینامه های معتبر در زمینۀ مدیریت فرآیند هستند، به مخاطبان عزیز معرفی نماییم. همچنین در مورد چگونگی برگزاری آزمون ها، نوع و تعداد سوالات، چگونگی آمادگی برای قبول شدن در این آزمون ها را برای مخاطبان گرانقدر تشریح نماییم.
پیشتر در یک وبینار به صورت تشریحی توانستیم ابعاد فوق را برای شرکت کننده گان در آن توضیح دهیم و اینک در این نوشتار سعی می کنیم برای آن دسته از مخاطبانی که قصد دارند در چند دقیقه مطالعه بفهمند که مدارک بین المللی مدیریت فرآیندهای کسب و کار چگونه است، توضیحاتی ارائه نماییم.
مزایای اخذ گواهینامه های BPM
اخذ گواهینامه های BPM طبعاً دارای مزایا و منفعت هایی برای دریافت کنندۀ آن است. شخص می تواند با این مدرک، خود را متخصص در حوزۀ فرآیند نشان دهد و قابلیت های خویش را به رخ کارفرما و تیم اجرایی تحت سرپرستی خویش بکشاند.
در ذیل می توان به صورت تیتروار در مورد مزایای اخذ گواهینامه های BPM صحبت می شود:
- فرصت رشد شغلی و از بین بردن فشار استخدام
- ارتقاء مهارت
- همیشه دارای دلیل موجهی برای افزایش حقوق و دستمزد خویش نزد کارفرمای خویش خواهید بود.
- به دست آوردن یک مزیت رقابتی فوق العاده به دلیل تعداد پایین افراد داری گواهی نامه مدیریت فرآیند در کشور
- اخذ پروژه خارج از کشور و دریافت درامد دلاری
- ایجاد اعتماد در کارکنان و مدیران سازمان
سازمان های بین المللی ارایه دهندۀ گواهینامه های BPM
در دنیا، سازمان های زیادی هستند که می توانند با ارایۀ استاندارد تدوین شدۀ خویش، مخاطب را ترغیب نمایند که در آزمون های استخراج شده از آن استاندارد، شرکت نمایند و با قبولی در آزمون آن، گواهینامۀ معتبر بین المللی را دریافت نمایند. ما در مدرسۀ مدیریت فرآیند، سازمان های معتبری که در زمینۀ صدور گواهینامه های مدیریت فرآیند فعال هستند برحسب لیست زیر استخراج و طبقه بندی نموده ایم:
- Association of Business Process Management Professionals (ABPMP®)
- BPM Institute
- Object Management Group (OMG)
- BP Trends
- BPM Essentials
- APQC (American Productivity & Quality Center)
در ادامه می کوشیم مدارک و گواهینامه های که هر کدام از سازمان های فوق ارائه می دهند برای مخاطب تشریح و تبیین نماییم.
گفتنی است تمامی گواهی نامه های اشاره شده در این نوشته، توسط علاقه مندان ایرانی نیز قابل دریافت بوده و کلیه آزمون های مربوطه بصورت آنلاین برگزار می گردد.
همچنین خواهیم گفت که بر اساس بررسی های انجام شده توسط متخصصین مدرسه مدیریت فرایند، اولویت دریافت گواهی نامه های مختلف در حوزه مدیریت فرایند کدام اند.
اما قبل از آن به یاد داشته باشیم که مخاطبان این گواهینامه ها چه کسانی هستند. در ذیل ابتدا به این مخاطبان اشاره می شود و سپس در ادامه به تشریح گواهینامه های هر کدام از موسسات فوق می پردازیم.
- مدیران، کارشناسان، کارمندان بخش دفتر مدیریت فرآیندهای کسب و کار (BPM Office)
- تحلیگران و مدلسازان فرایند در سازمان ها
- کارشناسان رشته های، IT، نرم افزار و صنایع
- کارشناسان حوزه برنامه ریزی، سیستم ها روش ها، تحول و بهبود اداری، طرح و برنامه، IT
- مدیران و کارشناسان بخش های تحلیل کسب وکار، معماری کسب و کار و QA
بررسی گواهینامه های موسسۀ ABPMP
انجمن بین المللی مدیریت فرآیند های کسب و کار (ABPMP) یک شبکه جهانی متشکل از بیش از 15000 متخصص BPM، که بیش از 750 شرکت و 56 بخش در سراسر جهان را نمایندگی می کند. این انجمن یک بدنۀ دانشی در زمینۀ مدیریت فرآیندهای کسب و کار تحت عنوان BPM CBOK® تدوین کرده است و اینک به ویرایش چهارم خود رسیده است. این انجمن از این بدنۀ دانشی در سه سطح مختلف به برگزاری آزمون و اخذ گواهینامه می پردازد. این سه گواهینامه به شرح زیر هستند:
- CBPA® – Certified Business Process Associate
- CBPP® – Certified Business Process Professional
- CBPL™ – Certified Business Process Leader
در جدول زیر می توانید به نیازمندیهای هر کدام از این آزمون ها به همراه نوع سوالات، تعداد آنها و زمان هر کدام از آنها توجه نمایید.
در جدول فارسی زیر می توانید به مشخصات هر کدام از آزمون ها پی ببرید:
*برای شرکت در آزمون های فوق باید نکات زیر را سرلوحۀ کارهای خویش قرار دهید:
- متقاضی باید ظرف 6 ماه پس از ثبت نام در آزمون خود شرکت کند.
- بلافاصله پس از اتمام آزمون، نمرات داوطلبان به اطلاع خواهد رسید.
- پس از تکمیل و گذراندن موفقیت آمیز آزمون، یک مدرک گواهینامه CBPA® یا CBPP® ظرف 30 روز کاری به ایمیل شما ارسال می شود.
- اگر در آزمون گواهینامه مردود شوید، ظرف 45 روز از تاریخ آزمون اصلی خود، واجد شرایط 50٪ تخفیف هستند.
- شما باید حداقل 30 روز قبل از شرکت مجدد در امتحان صبر کنید تا زمان کافی برای آماده شدن داشته باشید.
- هزینه های لغو اکنون 105 دلار است که هزینه های مرکز آزمایش و هزینه های اداری را پوشش می دهد.
- در صورتی که 72 ساعت قبل از تاریخ امتحان خود را تغییر دهید، هزینه ای دریافت نمی شود.
هر کدام از آزمون های فوق همانطور که گفتیم از بدنۀ دانشی مدیریت فرآیند استخراج می شوند. بارم سوالات هر کدام از این آزمون های سه گانۀ فوق به شرح زیر هستند:
CBPA®
CBPP®
مجموعه آزمون های فوق به صورت الکترونیک برگزار می شوند و روش آن به صورت Online Proctored Exams است یعنی یک نفر مراقب در دوربین لپ تاپ شما، آزمون را می پاید و شما باید تمام مقررات لازم را برای برگزاری صحیح و سالم آزمون رعایت نمایید. مقرراتی از قبیل عدم تقلب، عدم بلند شدن از جای خود، عدم نوشیدن آب و … در این آزمون الزامی هستند.
گواهی نامه های این موسسه، به عنوان گزینه اول مورد تایید متخصصان مدرسه مدیریت فرایند می باشند.
بررسی گواهینامه های موسسۀ OMG
گروه مدیریت شی (OMG) معروف ترین و مشهورترین موسسه در دنیا در زمینۀ مدیریت فرآیند است. در ایران نیز این انجمن به خاطر برخی از استانداردهایی که تدوین کرده است، مشهور و معروف شده است:
گروه مدیریت شی در سال 1989 در آمریکا تشکیل شده است و در کنار تدوین استانداردهای مهم، با برگزاری آزمون های مدیریت فرآیند، مخاطبان زیادی را در سرتاسر جهان جذب نموده است. این گروه 5 آزمون مهم در حوزۀ مدیریت فرآیند برگزار می کند که نقشۀ راه آن به صورت زیر است:
همانطورکه از نقشه پیدا است، آزمون BPM 2 Fundamental به صورت پایه ای، پیش نیاز همۀ آزمون های فوق است و شخص با شرکت در این آزمون می تواند دو مسیر مختلف گواهینامه ها را طی کند. مسیر اول مسیر فنی است و مسیر دوم مسیر کسب و کار که هر کدام نیز طبق نقشه شامل دو گواهینامه هستند.
در جدول زیر می توانید، به صورت خلاصه در مورد هر کدام از آزمون ها، نوع سوالات، زمان آزمون اطلاعات مفیدی کسب نمایید:
اگر بخواهیم به صورت مختصر هر کدام از آزمون های فوق را شرح دهیم، به صورت زیر خواهیم داشت:
آزمون BPM 2 Fundamental
- پیش نیاز آزمون‌های متوسط و پیشرفته است.
- دانش فرد را از سطح مفاهیم و اصطلاحات اساسی کسب‌وکار، برنامه‌ریزی کسب‌وکار، فرآیندها و مدیریت کسب‌وکار، عناصر BPMN، چارچوب های کیفیت فرآیند ، حاکمیت و معیارها آزمایش می‌کند.
- با داشتن گواهینامه بنیادی BPM 2، یک فرد واجد شرایط است که عضوی سازنده و مسئولیت پذیر در تیم پروژه BPM از نظر کسب و کار یا فنی باشد.
این گواهی دومین گواهی نامه پیشنهادی تیم مدرسه مدیریت فرایند است که به متخصصان و علاقه مندان حوزه مدیریت فرایند پیشنهاد می گردد.
آزمون BPM 2 Business Intermediate
- دانش فرد را در مورد تأثیرگذاری، ارزیابی و سناریوهای مدلسازی، حوزه‌های پیشرفته BPM و حوزه‌های دانش و مهارت مدیریت فرآیند کسب‌وکار (شاخص‌های کلیدی عملکرد، نظارت بر فعالیت‌های تجاری، شبیه‌سازی و بهینه‌سازی فرآیند و مدلسازی بازگشت سرمایه) و چارچوب‌های صنعتی برای کیفیت فرآیند، معیارها، و حاکمیت و انطباق با مقررات آزمایش می‌کند.
- با گواهی BPM 2 Business Intermediate، یک فرد، چه به عنوان عضو تیم یا به عنوان رهبر تیم، واجد شرایط طراحی و اجرای یک پروژه BPM با دامنه متوسط است.
این گواهی دومین گواهی نامه پیشنهادی تیم مدرسه مدیریت فرایند است که به متخصصان و علاقه مندان حوزه مدیریت فرایند پیشنهاد می گردد.
آزمون BPM Technical Intermediate
- دانش فرد را در مورد ویژگی‌ها و قابلیت‌های BPMS ، مدلسازی پیشرفته BPMN، الگوهای گردش کار، قوانین کسب‌وکار، موضوعات معماری، زیرساخت فناوری اطلاعات و فرآیندهای تجاری از جمله مدل های مرجع و نظارت و پایش فرآیندها آزمایش می‌کند.
- با گواهینامه BPM Technical Intermediate، یک فرد واجد شرایط ارائه پشتیبانی فنی سطح بالا در دفتر مدیریت فرایند، آموزش فنی مستقیم و تضمین کیفیت برای پروژه‌هایBPM یا رهبری تیم پیاده‌سازی BPM است که یک برنامه کاربردی را در یک معماری موجود ادغام می‌کند.
این مسیر بیشتر بر روی مباحث فنی حوزه مدیریت فرایند مترکز است و علاقه مندانی که در زمینه توسعه و پیاده سازی راهکارهای نرم افزاری حوزه مدیریت فرایند از جمله BPMS تمایل و علاقه مندی داشته و پایه نرم افزار و فناوری اطلاعات دارند، می توانند وارد این مسیر شوند.
ورود علاقه مندان حوزه مدیریت فرایند با گرایش مدلسازی و تحلیل فرایندها که اغلب فازع التحصیلان رشته های مهندسی صنایع و مدیریت هستند، به این مسیر توصیه نمی گردد.
BPM 2 Business Advanced
- دانش فرد را از همسویی BPM با اهداف و منابع سازمانی، مدلسازی پیشرفته فرآیندها، مدیریت برنامه‌های BPM، مدیریت تغییرات پیشرفته، انطباق و اطمینان و موضوعات پیشرفته در بهبود فرآیند آزمایش می‌کند.
- با داشتن گواهینامه BPM Business Advanced، یک فرد واجد شرایط رهبری اجرای یک پروژه بزرگ BPM، مشاوره مدیریت ارشد در مورد کاربرد و بهینه سازی فرآیندهای کسب و کار برای دستیابی به اهداف استراتژیک، ارائه راهنمایی برای استقرارBPM در سطح سازمانی با فرآیندهای پیچیده به هم وابسته، ایجاد و مدیریت دفتر مدیریت فرایند، یا طراحی و ارائه آموزش عمیق کسب‌وکار محور و تضمین کیفیت برای فناوری‌هایمقیاس بزرگ است.
این گواهی سومین گواهی نامه پیشنهادی تیم مدرسه مدیریت فرایند است که به متخصصان و علاقه مندان حوزه مدیریت فرایند پیشنهاد می گردد.
BPM Technical Advanced
- دانش فرد را در مورد موضوعات مدیریت فرآیند کسب‌وکار پیشرفته، مدلسازی پیشرفته فرآیند، مفاهیم مدلسازی و فرامدل‌سازی، معماری سازمانی، قوانین کسب‌وکار، پیاده‌سازی و ادغام، انتخاب فروشنده و موضوعات بازار ابزارهای مدیریت فرایند آزمایش می‌کند.
- با گواهینامه پیشرفته فنی BPM، یک فرد واجد شرایط رهبری یک پروژه بزرگ اتوماسیون BPM، مشاوره به مدیریت ارشد در مورد اتوماسیون و نظارت بر فرآیندهای کسب و کار برای دستیابی به اهداف استراتژیک و برآورده کردن الزامات حاکمیت، مدیریت ریسک و انطباق، ارائه راهنمایی برای استقرار BPM در سطح سازمانی با فرآیندهای بسیار پیچیده به هم وابسته، ایجاد و مدیریت دفتر مدیریت فرایند، یا طراحی و ارائه آموزش عمیق کسب‌وکار محور و تضمین کیفیت برای فناوری‌هایمقیاس بزرگ است.
بررسی گواهینامه های موسسۀ APQC
انجمن کیفیت و بهره وری آمریکا (APQC) در ایران نیز معروف است و به خاطر مدل های مرجع که در زمینۀ تدوین و نگارش فرآیندهای کسب و کار ارائه داده است، معروف و ورد زبان متخصصان و مشاوران مدیرتی فرآیند است.
موسسۀ APQC مثل دو موسسۀ قبل، داری یک آزمون واحد که شخص بتواند به صورت مطالعۀ خود خوان (Self-Study) در آن شرکت کند، نیست. این مؤسسه دوره هایی برگزار می کند که شخص می بایست با حضور در آنها گواهینامه های خویش را در پایان دوره و پس از گذراندن آزمون دریافت نماید.
در واقع در زمان های خاصی، این دوره ها برگزار می شود. شخص با ثبت نام و پرداخت هزینۀ دوره باید به صورت حضوری در دوره که معمولاً مدت آن 3 روز است، حضور یابد. در انتهای دوره یک آزمون برگزار می شود و شخص با گذراندن نمرۀ قبولی در آن می تواند مدرک معتبر خویش را دریافت نماید.
- برای دریافت گواهی نامه های موسسه APQC باید در دوره های مربوطه شرکت و سپس اقدام به شرکت در آزمون ها نمود.
- دوره 3 روزه گواهینامه همه جانبهAPQC پایه و اساس لازم برای توانمندسازی و تغییر سازمان خود با ابزارهای ضروری برای طراحی، بهبود و تکامل عملکرد فرآیندهای خود است.
- شما یاد خواهید گرفت که چگونه تجزیه و تحلیل فرآیند و طراحی APQC را در طول چرخه حیات فرآیند با استفاده از قدرت هفت اصل مدیریت فرآیند APQC به کار ببرید.
- با دریافت این گواهی نامه شما آماده خواهید بود تا به ابتکارات فرآیندی خود انرژی دهید، همراستایی استراتژیک بهتری داشته باشید و خرید در سراسر سازمان را مدیریت کنید.
- مهمتر از همه، شما به عنوان یک مدیر فرآیند دارای گواهی APQC با مهارت هایی که در دست دارید می توانید فوراً تغییر و بهبود پایدار را هدایت کنید.
به عنوان مثال در شکل زیر، می توانید به یکی از دوره های معروف APQC مراجعه کنید و پس از پرداخت هزینه، در دوره حضور یابید:
برای دریافت گواهی نامه باید:
- در تمام 3 روز به صورت حضوری از ساعت 8 صبح تا 17 بعد از ظهر حضور داشته باشید.
- در فعالیت های تیمی/گروهی شرکت کنید.
- محصولات کاری از فعالیت های دوره را ارسال کنید.
- یک برنامه کاری ارائه دهید که چگونه آموخته ها را در فرآیندی که انتخاب می کنید به کار می گیرید.
- گذراندن یک ارزیابی پایان دوره
با توجه به اینکه برای دریافت این گواهی نامه باید بصورت حضوری در محل تعیین شده حضور داشته و هزینه شرکت در دوره به نسبت بالا است، دریافت این گواهی نامه توصیه نمیشود.
بررسی گواهینامه های موسسۀ BPM Institute
انجمن BPM یا به دیگر نام BPM Institute یکی دیگر از موسسات به نام آمریکایی در زمینۀ مدیریت فرآیند است. این انجمن یک استاندارد برای خودش تدوین کرده است و از آن استاندارد، برای مخاطبان خویش، آزمون تدوین می کند و مخاطب با شرکت در آزمون و قبولی در آن گواهینامه معتبر را دریافت می کند. استاندارد به صورت شکل زیر است:
سرفصل های کتاب فوق که در آزمون نیز مورد ملاک قرار می گیرد به شرح زیر هستند:
- مفاهیم و اصول
- مدلسازی فرآیند
- بهبود فرآیند (تحلیل و طراحی)
- اندازه گیری فرآیند
- فناوری‌های فرآیند (BPMN، BPMS)
- حاکمیت BPM و مرکز تعالی BPM (دفتر مدیریت فرایند)
در جدول زیر می توانید به ماهیت آزمون، نوع سوالات، تعداد سوالات و زمان آزمون توجه نمایید:
در هزینۀ آزمون فوق، هزینۀ عضویت در انجمن نیز لحاظ شده است و شخص با شرکت در آزمون فوق می تواند تا یک سال نیز از مزایای عضویت در انجمن نیز استفاده نماید.
بررسی گواهینامه های موسسۀ BPM Essential
- Bruce Silver Associates از سال 1994 با ارائه مشاوره، آموزش، تجزیه و تحلیل صنعت و انتشاراتی با تمرکز بر مدیریت فرآیندهای کسب و کار و اخیراً مدیریت تصمیم در کسب وکار بوده است.
- امروزه کار ما عمدتاً آموزش سازمان‌های کاربر نهایی در مورد مدلسازی فرآیند با BPMN و مدلسازی تصمیم با DMN است.
- کار ما با فروشندگان فناوریBPM شامل تولید گزارش ها و فیلم ها، سخنرانی در رویدادهای کاربر و مشاوره در مورد قابلیت ها و موقعیت یابی محصول است.
- com
- BPMessentials
- bpmNEXT
- Cody-Cassidy Press
در واقع موسسه فوق متعلق به آقای بروس سیلور است که کتاب های خودش را در زمینۀ مدیریت فرآیند برای آزمون تدارک دیده است:
شخص باید در دوره های این موسسه شرکت کند، در پایان دوره نیز آزمون به عمل می آید و با قبول شدن در آزمون، گواهینامۀ معتبر مدیریت فرآیند خویش را دریافت می نماید. لیستی از دوره های موسسه فوق را در تصویر زیر می توانید ببینید:
و اما توصیه مدرسه مدیریت فرآیند به شما
در پایان، مدرسۀ مدیریت فرآیند با بررسی همۀ شرایط و ویژگی های هر کدام از آنها، آزمون های موسسه ABPMP را در گام نخست به شما پیشنهاد می کنیم. مجموعه دلایل زیر می تواند به مخاطب کمک نماید تا در بین آزمون های موسسات فوق به سمت موسسۀ OMG برود:
- یکی از معروف ترین موسسات در دنیا به شمار می رود
- هزینه های با توجه به نرخ ارز مقرون به صرفه است.
- مدارک آن در دنیا معروف تر و شناخته شده تر است.
- توصیه دوم ما به شما شرکت در آزمون های موسسات OMG و bpminstitute است.
- شرکت در دوره ها و آزمون های APQC توصیه نمیشود.
ما در مدرسۀ مدیریت فرآیند، بوت کمپ آزمون های ABPMP را برگزار خواهیم کرد.